Roger Lenaers is een straffe denker en een Vlaamse jezuïet van 90 aan wie je zijn ouderdom niet ziet, zo krachtig is zijn stem en zo fris is zijn geest. Hij past in de vernieuwing van zijn ordegenoot, paus Franciscus, en sluit aan bij pioniers buiten onze grenzen die ook de hakbijl zetten, of gezet hebben, in de lianen die Rome versmachten.

Op zijn Tiroolse bergen, waar Lenaers twee parochies bedient, blijft hij met toegankelijke brochures en boeken vechten voor een christendom zonder die onmetelijk diepe kloof met de wetenschap en de waarheid. Koop “Jezus van Nazaret, Een Mens als Wij?” (Pelckmans) en lees het rond deze Paasdagen. Lenaers polemiseert in zijn nieuwste boek, en meldt dat uitdrukkelijk, met het populaire werk van Reza Aslan “De Zeloot. Het leven van Jezus van Nazaret en de geboorte van een nieuwe religie” (2014). Reza is een Iraniër die krachtige kritiek levert op de islam vandaag en “De Zeloot” betoogt dat Jezus een van de vele predikers, rebellen was van zijn dagen. Jezus slaagde er wel in, een toeval, om een wereldreligie te inspireren tot op vandaag.

Het geloof in Christus en zijn kerk wordt door de teksten van Lenaers wel kaler, echter, wat hem reeds jaren drijft: het christendom kan slechts overleven als het 2000 jaar mythologie, vertelsels, goedbedoelde vromigheid en onwetenschappelijke aanslibbing van zich afschud. Ook in Vlaanderen verlaten horden mensen de kerk omdat wat deze verkondigt en de manier waarop, haaks staat op wat de wetenschap sedert tweehonderdvijftig jaar onthult, ontdekt, bevestigt. Met Pasen wordt de verrijzenis van Christus uit de dood herdacht; dat kan nooit een lichamelijke of andere opstanding uit het graf geweest zijn of zijn, wel een symbolische continuïteit. Een bevestiging van het voorbeeld van Jezus van Nazaret als verkondiger van de revolutionaire boodschap dat God liefde is, en die goddelijke liefde van een Almachtige de kleinheid, de miserie, de onvrede van het leven vermindert tot overwint.

Jezuïeten hebben geen schrik van de wereld, vluchten evenmin weg van de wetenschap en de controverse. Daarom zijn zij weinig geliefd en worden zij in de rooms-katholieke kerk waar mogelijk geschuwd.

De locatie van de boekdoop was tegendraads. Roger Lenaers presenteerde zijn nieuwste pennenvrucht in het progressieve Antwerpse vormings- en actiecentrum Elcker-Ik. De zaal was gevuld tot in de uiterste hoek met sympathisanten, ex-priesters, ex-katholieken, mensen gekwetst door de kerkelijke hiërarchie, uitgebluste militanten van de roomse godsdienst, ontgoochelden van de zelfzucht en de zelfbescherming van de hiërarchen van Rome en hun lokale plaatsvervangers. “Jezus van Nazaret. Een Mens als Wij?” is een schitterend en lang essay. Het siert Uitgever Pelckmans om dergelijke boeken, die een niche bedienen en nooit bestsellers worden, te blijven aanbieden. Lenaers prikt het mythologische van veel in het christendom door. Gelovigen nemen probleemloos het bestaan van een bovennatuurlijke wereld aan, zegt hij, en belijden dat op zekere dag een daar tronende Almacht in menselijke gedaante in dit ondermaanse is afgedaald. De historische zoon van een nederige ambachtsman uit Nazaret is onder invloed van die denktrant een mythologische figuur geworden, een “Godmens”. Snoeihard vervolgt de schrijver: “Al is de hele cultuur van Europa uit het opzien naar hem ontstaan, vandaag speelt hij in die cultuur nauwelijks nog een rol van betekenis. Een samenleving die een wereld “in den hoge” heeft afgeschreven, omdat hij niet bestaat en vloekt met alle natuurwetten en -observaties, bewondert hem eventueel nog wel, maar vereert de man van Nazaret niet meer.”

Sedert zijn eerste geruchtmakende essay, “De Droom van Nebukadnezar, of het einde van de middeleeuwse kerk” (2001), bestrijdt Roger Lenaers de leerstellige vetzucht van het christendom. Hij tracht zijn lezers te helpen zien wat achter die mythologische aankleding van Jezus van Nazaret de essentie is. De man die men Christus is gaan noemen, is een mens als wij, maar een mens met een oneindig heilige diepte, en in die zin niet “maar” een mens als wij.